Schatmakers Projecten
SOEVEREIN
Aanleiding
De samenleving is sterk veranderd. Tussen het privé domein en het publiek domein zijn taken verschoven. De overheid neemt steeds meer taken onder haar hoede.
Maar er is een kentering. Er komt een einde aan het prestatievermogen van de overheid.
De aardgaskwestie (Groningen) en de toeslagenaffaire hebben pijnlijk aan het licht gebracht dat de overheid faalt met name waar het de meest kwetsbare groepen in de samenleving moet beschermen. Dat falen zien we ook bij reguliere taken waar steeds meer kwesties maar niet opgelost worden of problemen erger worden, zoals beschikbaarheid van betaalbare woningen, opvangplaatsen voor asielzoekers, wachtlijsten voor jeugdzorg.
De vraag rijst of de overheid niet teveel verantwoordelijkheden naar zich toe heeft getrokken en een stapje terug moet doen en sommige verantwoordelijkheden weer terug moet leggen bij de degenen die het betreft, de burgers tezamen. Het mes snijdt dan aan twee kanten: de burgers krijgen gezamenlijk meer regie op hun gedeelde omstandigheden en spelen sneller en beter op in en zij voelen zich tezamen weer verantwoordelijk en de overheid kan zich toeleggen op de taken die nog steeds overduidelijk door haar zelf moeten worden.
Daarnaast zien we falen van de markt vooral als het taken betreft die voorheen van de overheid waren en nu worden uitgevoerd door marktpartijen, bijvoorbeeld in de zorg en openbaar vervoer.
Dat onvermogen is tenenkrommend, het kost veel geld en heeft weinig effect. Dat is ontwrichtend voor het vertrouwen in de overheid en de samenleving.
Het Soeverein Project
In Project Soeverein onderzoeken we hoe burgers taken die nu door de overheid worden uitgevoerd gezamenlijk zelf kunnen oppakken. Taken die burgers in het verleden, de afgelopen decennia, steeds meer aan de overheid toevertrouwden.
Het idee is dat burgers samen soeverein zijn en blijven in deze taken.
De oplossing is dan ook simpel: dat we niet meer van de overheid vragen publieke taken voor ons als burgers uit te voeren, maar dat we deze taken weer zelf ter hand nemen. Dat gebeurt hier en daar al, maar de realisatie daarvan wordt belemmerd, in cultuur (men wil niet meewerken), in regels (het recht van burgers wordt ontkend) en financiële beperking (het geld voor de taak komt niet mee).
In het Project Soeverein stellen we ons een aantal vragen:
– Wat is er voor nodig als burgers taken weer in eigen beheer nemen en op basis van welk rechtsgrond kunnen zij die claim realiseren?
– Hoe groot is hun vrijheid om zelf inhoudelijke keuzes te maken, hoe kunnen zij de belastingmiddelen die de overheid er nu voor inzet in eigen beheer krijgen?
– Welke voorwaarden moeten aan die terugname gesteld worden, aan de burgers die dat samen willen, en aan de overheid en de bedrijven die er aan moeten meewerken?
Dat zijn enkele van de vele vragen die we in het Soeverein project onderzoeken. Mogelijk leidt dit tot specifiek onderzoek, het voeren van een proefopstelling en of proefproces.
De portee
Als burgers zelf hun publieke taken samen ter hand nemen, lossen we meerdere zaken op:
– de overheid krijgt handen vrij voor andere belangrijke taken die burgers haar wel toevertrouwen, (effectievere overheid)
– de uitvoering van de taak kan vele malen goedkoper (burgers nemen genoegen met minder of anders als zij zelf verantwoordelijk zijn en zij sturen informeel met minder wantrouwen en dus minder bureaucratie) (tevreden burgers: meer verantwoordelijkheid, blije professionals, lagere lasten)
– burgers leren om zich tot elkaar te verhouden (van consument naar democratisch bewustzijn; beter voor de democratische rechtsstaat)
Dat is ons doel, maar daarvoor is het nodig dat burgers samen die taken ook op een eenvoudige, niet-omslachtige wijze weer in eigen handen kunnen nemen. Daarover gaat het Soeverein Project.
Doe je mee?
Wil bijdragen aan dit project? Er is nog plek voor experts op het terrein van communicatie, gedrag, fiscaliteit, wetgeving en andere creatievelingen die systeem en leefwereld snappen etc)
Meld je dan hier aan: